tekst: Geert Degrande / Herstelwoordenboek
Een tachtigtal artsen, boeren, voedingsspecialisten, ondernemers en chef-koks kwamen op zaterdag 27 september 2025 samen in de Droomgaard (Broechem) om na te denken en ideeën uit te wisselen over hoe meer aandacht voor een gezonde bodem voor een enorme transformatie zou kunnen zorgen in de landbouw-, voedings- en gezondheidssector.
Cirkels en culinaire hoogstandjes
In de voormiddag bogen drie cirkels met telkens een vijftiental deelnemers zich over de onderwerpen bodem, buik en brein. Lieselot Van der Veken legde uit wat allemaal nodig is om bodems weer gezond te maken en hoeveel vruchten daarvan geplukt kunnen worden. Louis Declerck maakte duidelijk waarom het darmmicrobioom met zijn miljarden aan bacteriën, schimmels en andere micro-organismen een bijzonder belangrijke rol speelt bij de vertering van voedsel, de productie van vitaminen, de beïnvloeding van het immuunsysteem en de bescherming tegen ziekteverwekkers. En Dirk Avonts had het over de natuur op voorschrift. Over hoe sterk we ons almaar doormalende brein rust kunnen gunnen door opnieuw meer plaats te maken voor de natuur waarvan we als mens deel uitmaken. En over de enorm positieve invloed die dat kan hebben op onze mentale gezondheid en ons vermogen om ook de verbinding met onszelf en met anderen te herstellen. De sociale rol die voeding speelt kwam ook aan bod in een bijzonder gesmaakte toespraak van Shana Hepping die benadrukte hoezeer we rond voeding ook voor maatschappelijke versterking en voor florerende gemeenschappen kunnen zorgen. Iets wat ook de kern vormt van het gedachtegoed van de Indische filosoof Satish Kumar die met zijn boek “Soil, soul, society” een grote inspiratiebron is voor de bodem-buik-brein-beweging. Daarna konden de deelnemers genieten van een aantal culinaire hoogstandjes in de vorm van een volledig plantaardige maaltijd die werd bereid door “radijzenchef” Lieven Lootens, die bovendien uitleg gaf over fermentatie. Bij het lekkere dessert kregen de deelnemers ook uitleg van Margot Hinnekens over de cruciale rol die bijen voor onze voeding spelen.
Heel inspirerende keynotes
Na de middag wandelden de deelnemers vanuit de Droomgaard naar het 300 meter verder gelegen cultureel centrum “Den Boomgaard” om daar vergast te worden op indrukwekkende keynotes. Marie-Rose Deweirdt verduidelijkte waar haar boek “De microbioom boost” over gaat en legde op die manier ook nog eens de link tussen wat in de voormiddag in de cirkels werd besproken. Pieter De Smet van AZ Zeno gaf aan hoe deze kliniek door aandacht te besteden aan voedsel van de eigen boerderij en aan de presentatie van voeding voor een ware omwenteling zorgt in het beeld dat men van voeding in ziekenhuizen heeft en hij toonde aan welke enorme positieve impact dat heeft, zowel op medewerkers van het ziekenhuis als op patiënten. Patrick Deckers van Caring Doctors legde duidelijk uit dat we, als we niet meer aandacht gaan besteden aan gezonde lokale voeding vanuit een gezonde bodem, daar ook enorme economische nadelen van gaan ondervinden. En Cathy Macharis wees in er in haar haar lofrede voor Marjolein Visser, die uit handen van Eric Boydens, de “bodem-buik-brein” wisselbeker kreeg, op dat het verbinden van voeding en gezondheid en het streven naar een planetair gezondheidsdieet eilanden van hoop kan creëren.
Op weg naar radicale veranderingen
De Bodem-Buik-Brein-beweging heeft de bedoeling om samen tot radicale veranderingen te komen in het landbouw-, voedings- en zorgsysteem. Veranderingen waar iedereen beter van wordt. Die boeren kunnen doen overstappen naar biologische teelt waar ze goed worden voor vergoed. Die burgers gezonder doen eten waardoor ondernemers en overheid de vruchten kunnen plukken van het feit dat veel minder mensen uitvallen. Je zou het MEHA (Make Europe Healthy Again) kunnen noemen via een planetair gezondheidsdieet. Dat is een is een flexibel, grotendeels plantaardig voedingspatroon dat is ontworpen om zowel de menselijke gezondheid als de duurzaamheid van het milieu te bevorderen, gebaseerd op het rapport van de EAT-Lancet Commission uit 2019. Het legt de nadruk op groenten, fruit, volkoren granen, peulvruchten en noten, terwijl rood vlees, bewerkte voedingsmiddelen en toegevoegde suikers worden beperkt. En het gaat om een radicale ommekeer van kijken naar gezondheid. Wie ziek is moet natuurlijk genezen worden, maar er is via voeding en samenwerking enorm veel preventie mogelijk. Tal van internationale studies tonen aan dat vroegtijdige begeleiding, leefstijlinterventies en multidisciplinaire opvolging het risico op chronische aandoeningen, ziekenhuisopnames en complicaties aanzienlijk verlagen. Het kan dan ook geen toeval zijn dat het nieuwe boek van de Amerikaanse hoogleraar Brené Brown, die door haar eerdere onderzoek en publicaties rond leiderschap, moed en kwetsbaarheid een enorme reputatie heeft opgebouwd, “Strong Ground” heet. Daarin legt ze uit dat veel van de problemen waarmee we vandaag worden geconfronteerd te wijten zijn aan de eenzijdige focus op prestaties, efficiëntie, en externe resultaten, terwijl duidelijk zou moeten zijn dat de echte kracht ligt in verbinding, in luisteren, in menselijke wijsheid, in het erkennen en beschermen van wat ons mens maakt. Daarvoor hebben we een sterke en veerkrachtige grond nodig. Een gezonde bodem dus, die ook onze buik en ons brein fit houdt en dus houvast biedt om florerende gemeenschappen te doen groeien en bloeien.